Przy podawaniu terminów japońskich posługujemy się obowiązującą międzynarodową transkrypcją, gdzie :
F - wymawaiamy w sylabie "fu" dwuwargową (jak byśmy dmuchali świecę),
G - wśródgłosie wymawiamy nosowo,
J - wymawiamy "dź", np. "ju"- wymawiamu "dziu", jak w wyrazie dziura,
R - wymawiamy bardzo miękko jako dźwięk pośredni między R i L,
U - wymawiamy bez labializacji (bez zaokrąglenia warg), przejawia tendencje do zanikania,
np. ISUKI czytamy jak "cki",
W - wymawiamy wduwargowo,
Y - wymawiamy jak polskie j - Oyama czytamy Ojama,
CH - wymawiamy jak "ć".
Kierunki
Mae - w przód
Ushiro - w tył
Yoko - w bok
Age - w górę
Oroshi - w dół
Soto - z zewnątrz
Uchi - z wewnątrz
Mawashi - okrężnie
Strefy
Jodan - głowa, szyja
Chudan - tułów
Gedan - poniżej pasa
Liczebniki
ichi - 1
Ni - 2
San - 3
Shi (Yon) - 4
Go - 5
Roku - 6
Shichi - 7
Hachi - 8
Ku - 9
Ju - 10
Pozycje - dachi
fudo dachi - pozycja wyjściowa (otwarta) - stopy na zewnątrz
musubi dachi - pozycja medytacji (stojąc)
haisoku dachi - pozycja (stopy razem)
heiko dachi - pozycja równoległa
moro ashi dachi - pozycja obunóż
yohei dachi - pozycja gotowości
uchihajiji dachi - pozycja - stopy do środka
kiba dachi - pozycja jeźdźca
shiko dachi - pozycja zapaśnika sumo
zenkutsu dachi - pozycja wykroczna
sanchin dachi - pozycja trójkątów
kokutsu dachi - pozycja zakroczna
neko ashi dachi - pozycja kota
tsuru ashi dachi - pozycja żurawia
kake dachi - pozycja "hak"
soshin dachi - pozycja w przysiadzie
Techniki
dachi - pozycje nóg
kamaete - pozycje rąk
tsuki - pchnięcia
uchi - uderzenia
tenscho - nakrycia
uke - bloki
geri - kopnięcia
kari - podcięcia
pady - ukemi
rzuty - nage
kontrataki - kosaho
kombinacje - renroku
uniki - ryusui
Uderzenia/pchnięcia pięścią - seiken tsuki
seiken oi tsuki - pchnięcie pięścią normalne (ręką zgodną z nogą wykroczną)
seiken gyaku tsuki - pchnięcie pięścią przeciwne (ręką przeciwną do nogi wykrocznej)
seiken (chudan, jodan, gedan) tsuki- pchniecie pięścią (środkowe, górne, dolne)
seiken morote tsuki (chudan, jodan, gedan) - pchnięcie pięścią oburącz na trzy strefy (środkowe, górne, dolne)
seiken sanbon tsuki (chdan, jodan, gedan) - potrójne pchnięcie pięścią na trzy strefy (środkowe, górne, dolne)
seiken morote sanbon tsuki (chudan, jodan, gedan) - potrójne pchnięcie pięścią oburącz na trzy strefy (środkowe, górne, dolne)
seiken ago uchi - uderzenie pięścią w podbródek pięścią
seiken (chudan, jodan) mawashi uchi - uderzenie okrężne pięścią (na strefę środkową, górną)
seiken tate tsuki - pchniecie pięścią (ulozona wydluz) - strzal
seiken jun tsuki - pchnięcie pięścią z poparciem ciała
yama tsuki - pchnięcie pięścią podwójne "góra-dół"
Uderzenia/pchnięcia odwróconą pięścią - uraken seiken tsuki
uraken shita uchi (tsuki) - uderzenie z dołu (w splot słoneczny) odwrócona pięścią
uraken age uchi (tsuki) - uderzenie z dołu (podbródkowe) odwróconą pięścią
uraken shomen uchi - uderzenie w przód odwróconą pięścią
uraken sayu uchi - uderzenie w bok odwrócona pięścią
uraken hizo uchi - uderzenie w żebra odwróconą pięścią
uraken ganmen oroshi uchi - uderzenie z góry odwróconą pięścią
uraken mawashi uchi - uderzenie okrężne odwróconą pięścią
Uderzenia/pchnięcia podstawą dłoni - shotei
shotei (chudan, jodan, gedan) tsuki - pchnięcie (środkowe, górne, dolne) podstawa dłoni
shotei sanbon tsuki (chudan, jodan, gedan) - potrójne pchnięcie podstawą dłoni na trzy strefy (środkowe, górne, dolne)
Uderzenia "pięść młot" - tettsui
tettsui oroshi ganmen uchi - uderzenie pięścią "młotem" z góry w twarz
tettsui komi kami uchi - uderzenie pięścią "młotem" w skroń
tettsui hizo uchi - uderzenie pięścią "młotem" w żebra
tettsui (chudan, jodan, gedan) yoko uchi - uderzenie pięścią "młotem" w bok (strefa środkowa, górna i dolna)
Uderzenia zewnętrznym kantem dłoni - shuto
shuto sakotsu uchi - uderzenie w obojczyk zewnętrznym kantem dłoni
shuto sakotsu uchi komi - uderzenie frontalne w obojczyk zewnętrznym kantem dłoni
shuto (yoko) ganmen uchi - uderzenie w skroń zewnętrznym kantem dłoni
shuto hizo uchi - uderzenie w żebra zewnętrznym kantem dłoni
shuto jodan uchi uchi - uderzenie na zewnątrz zewnętrznym kantem dłoni
Uderzenia łokciem - hiji ate/uchi
hiji (chudan, jodan) ate - uderzenie łokciem (na strefę środkowa i górną)
hiji ago uchi - uderzenie łokciem w podbródek
hiji ushiro ate - uderzenie łokciem w tył
hiji oroshi uchi - uderzenie łokciem z góry w dół
mae hiji ate - uderzenie łokciem w przód
Nakrycia - tensho
tensho soto-uke - nakrycie z zewnątrz
tensho uchi-uke - nakrycie z wewnątrz
tensho mawashi-uke - nakrycie okrężne
Bloki z zaciśniętą pięścią - seiken uke
seiken chudan soto uke - blok do wewnątrz na strefę środkową
seiken jodan uke - blok na górną strefę
seiken chudan uchi uke - blok na zewnątrz na strefę środkową
seiken mae gedan barai - blok na strefę dolną
seiken mawashi gedan barai - blok okrężny na strefę dolną
seiken chudan uchi uke - blok na zewnątrz na strefę środkową
seiken jodan juji uke - blok krzyżowy na strefę górną
seiken gedan juji uke- blok krzyżowy na strefę dolną
seiken morote chudan uchi uke - blok oburącz na zewnątrz na strefę środkową
Bloki kantem dłoni - shuto uke
shuto mawashi uke - blok okrężny kantem dłoni
shuto mae mawashi uke - blok okrężny kantem dłoni z przodu
shuto jodan uke - blok górny kantem dłoni
shuto chudan soto uke - blok kantem dłoni do wewnątrz na strefę środkową
shuto chudan uchi uke - blok kantem dłoni na zewnątrz na strefę środkową
shuto mae gedan barai - blok dolny kantem dłoni
shuto jodan uchi uke - blok kantem dłoni na zewnątrz na strefę górną
shuto jodan juji uke - blok krzyżowy kantem dłoni na strefę górną
shuto gedan juji uke - blok krzyżowy kantem dłoni na strefę dolną
Bloki podstawą dłoni - shotei uke
shotei jodan uke - blok podstawa dłoni na strefe górną
shotei chudan soto uke - blok podstawą dłoni do wewnątrz na strefę środkową
shotei gedan uke - blok dolny podstawą dłoni
Bloki nogą
hiza-uke - blok kolanem
sune-uke - blok golenią
soto kaji-uke - blok udem do wewnątrz
uchi kaji-uke - blok udem do zewnątrz
teisoku soto mawashi-uke - blok okrężny stopą do wewnątrz
haisoku-uke - blok podbiciem
teisoku-uke - bloki wewnętrzną częścią stopy
Inne bloki:
koken uke jodan, chudan, gedan - blok przegubem na strefę górną, środkową, dolną
mae mawashi-uke - blok okrężny w przód
morote-uke - blok podwójny ze wsparciem
Kopnięcia - geri
hiza geri - kopnięcie kolanem
kin geri - kopnięcie w krocze
chusoku (chudan, jodan) mae geri - kopnięcie w przód poduszką stopy na strefę środkową, górną
chusoku mae keage - kopnięcie prostą nogą w górę poduszką stopy
sokuto yoko keage - kopnięcie prostą nogą w bok kantem stopy
sokuto kansetsu geri - kopnięcie zewnętrznym kantem stopy w staw kolanowy
sokuto (chudan, jodan) yoko geri - kopnięcie w bok kantem stopy (środkowe, górne)
chusoku (gedan, chudan, jodan) mawashi geri - kopnięcie okrężne poduszką stopy (dolne, środkowe, górne)
chusoku (gedan, chudan, jodan) mawashi geri - kopnięcie okrężne poduszką stopy (dolne, środkowe, górne)
teisoku soto mawashi keage - kopnięcie okrężne prostą nogą do środka (wewnętrznym kantem stopy)
sokuto (haisoku) uchi mawashi keage - kopnięcie okrężne prostą nogą na zewnątrz (zewnętrznym kantem stopy)
kakato mae oroshi geri - kopnięcie piętą w dół
kakato ushiro keage - kopnięcie prostą nogą w tył (piętą)
haisoku (gedan, chudan, jodan) mawashi geri - kopnięcie okrężne sklepieniem stopy (dolne, środkowe, górne)
kakato (gedan, chudan, jodan) ushiro geri - kopnięcie w tył piętą (dolne, środkowe, górne)
ushiro mawashi geri (gedan, chudan, jodan) - kopnięcie okrężne w tył (dolne, środkowe, górne)
kake geri (gedan, chudan, jodan) - kopnięcie "hakowe" (dolne, środkowe, górne)
tobi mae-geri - kopnięcie w przód z wyskoku
tobi nidan geri - podwójne kopnięcie z wyskoku
tobi hiza-geri - kopnięcie kolanem z wyskoku
tobi yoko-geri - kopnięcie w bok z wyskoku
tobi mawashi-geri - kopnięcie okrężne z wyskoku
tobi ushiro-geri - kopnięcie w tył z wyskoku
tobi ura yoko-geri - kopnięcie w bok odwrotne z wyskoku
tobi ura ushiro-geri - kopnięcie w tył odwrotne z wyskoku
tobi ura ushiro mawashi-geri - kopnięcie okrężne tylne odwrotne z wyskoku
tobi soto mawashi-geri - kopnięcie okrężne wewnętrzne z wyskoku
tobi uchi mawashi-geri - kopnięcie okrężne zewnętrzne z wyskoku
tobi ura gedan ushiro mawashi-geri - kopnięcie okrężne dolne odwrotne z wyskoku
Powierzchnie atakujące i blokujące
chusoku - poduszka stopy
haisoku - sklepienie stopy
haito -wewnętrzna krawędź dłoni (od strony kciuka)
hiji - łokieć
hiza - kolano
ippon nukite - dłoń "włócznia" (uderzenie 1 palcem- wskazującym)
kakato -pięta
koken - przegub dłoni
nihon nukite - dłoń "włócznia" (uderzenie 2 palcami - wskazującym i środkowym)
seiken - pięść
shotei - podstawa dłoni
shuto - zewnętrzna krawędź dłoni
sokuto - zewnętrzna krawędź stopy
sune - goleń
teisoku - wewnętrzna krawędź stopy
tettsui - pięść młot
uraken - odwrócona pięść
yohon nukite - dłoń "włócznia" (palce razem)
Podstawowe terminy sędziowskie:
shomen ni rei - ukłon w stronę stolika sędziowskiego
shushin ni rei - ukłon w stronę sędziego maty
otagai ni rei - ukłon w stronę przeciwnika
Kamaete - przyjęcie pozycji walki
Hajime - rozpoczęcie walki
Chui Ichi - pierwsze ostrzeżenie
Chui ni - drugie ostrzeżenie
Genten ichi - pierwsza kara - minus 1 punkt
Genten ni - druga kara i ostatnia - minus 2 punkty
Shikkaku - dyskwalifikacja
Seiza - polecenie siadu klęcznego na piętach
wazari - pół punkta
Ippon - nokaut; koniec walki
Yame - przerwanie walki
Hantei - werdykt
Hantei onegai shimasu - proszę wydać werdykt
Hikiwake - remis
Shiro - biały (oznaczenie zawodnika)
Aka - czerwony (oznaczenie zawodnika)
Akuszu - podać sobie rece
Słowa i Terminy
Ago - podbródek
Ashi - noga, stopa
Barai - zagarnięcie
Budo - japoński system sztuk walki (w jego skład wchodzą: ju-do, ken-do,karate-do, aiki-do)
Bushido - kodeks samuraja
Dachi - pozycja nóg
Dan - stopień mistrzowski
Do - droga, kierunek myśli
Dojo - sala ćwiczeń
Deshi - uczeń
Ganmen - twarz
Gohon kurni te - walka na pięć kroków
Gyaku - odwrotnie przeciwnie
Hajime - zaczynać
Hara - brzuch
Hizo - żebro
Ibuki - oddychanie z mocnym napięciem mięśni
Ippon kumite - walka na jeden krok
Jikan - czas (kom. przerywająca czas walki)
Jiu - wolna walka
Kai - związek, stowarzyszenie
Kake - hak, zahaczyć
Kamaete - pozycja rąk
Kanku - symbol odwagi, słońca
Kansetsu - staw
Katana - miecz samurajski
Katsu - japońska metoda reanimacji
Karate gi - ubiór karate
Kata - ćwiczenie formalne
Keage - wymach
Keri - kopnięcie
Kiai - okrzyk
Kiba - jeździec
Kihon - podstawa
Kin - krocze
Koshi - biodro
Kubi - szyja
Kumite - walka
Kyoku - granica, biegun, ekstremum
Kyu - stopień szkoleniowy
Mate - przerwać, zatrzymać
Mawatte - obrót
Mokuso - zamknąć oczy
Morote - podwójny
Nage - rzut
Naore - powrót do pozycji
Neko - kot
Ne waza - walka w parterze
Obi - pas
Oi - zgodnie
Osae - ściągać w dół
Osu - tak, dziękuję
Rei - ukłon
Renraku - kombinacja
Sakotsu - obojczyk
Sanbon kumite - walka na trzy kroki
Sanchin - trójkąt
Satori - olśnienie
Seiza - pozycja do medytacji
Sempai - senior, starszy rangą
Sensei - nauczyciel
Shiko - zapaśnik sumo
Shin - prawda
Shinden - świątynia
Shonien - przód
Tameshiwari - łamanie desek
Tatami - mata
Tate - pionowy
Te - ręka
Tensho - nakrycie
Tobi - szybować, wyskok
Tsuki - pchnięcie
Tsuru - czapla
Uchi - uderzenie
Uke - blok
Ukemi - pady
Ura - odwrotnie
Yakusoku - wcześniej przygotowany
Yame - stop
Yasume - relaks
Yoi - gotowy
Zazen - medytacja siedząc
Część terminów zaczernięto z portalu Centrum Sportu Shinkyokushin Kraków
|
